Alternatif Gerçeklikler

Cumhuriyetçi strateji uzmanı Karl Rove,2004'te The New York Times Dergisi’ne, Başkan George W. Bush’un rakiplerinin “gerçekliğe dayanan bir topluluğun” üyeleri olduğunu söylediğinde tartışma yaratmıştı.Gerçi kulağa makul geliyordu, fakat Rove bunu eleştiri maksadıyla söylemiş ve gerçekleri bulma çabasının geçmişte kaldığını demeye getirmişti. “Biz artık bir imparatorluğuz ve eylemlerimizle kendi gerçekliğimizi yaratıyoruz” demişti.

Rove’un imal edilmiş doğrulara yaptığı çağrı aslında şaşırtıcı derecede tanıdıktı. O tür felsefe karşıtlığının sonuçları tarihe geçti bile.

Aradan neredeyse on yıl ve Obama’nm kazandığı iki seçim geçti. Peki, Amerikalıların kendilerine geldiğini ve gerçeklere daha bir ısındığını söyleyebilir miyiz? Belli ki hayır.

Gözlem, deneme ve yanılma yoluyla yadsınamaz gerçekleri zaman içinde derleyen bilim hâlâ itilip kakılıyor. Ve bunun için sadece Bush dönemini suçlayamayız.

New York’taki Rochester Üniversitesi’nde fizik ve astronomi profesörü olarak görev yapan Adam Frank, bilim karşıtlığının 1980'li yıllara kadar uzandığını gösteren araştırmalar olduğuna dikkat çekiyor.

Ve bu çerçevede, yaratılışçılığa (Tanrı'nın insanı son 10 bin yılda yarattığı inancı ki, herhangi bir doğa tarihi müzesine yapılacak bir ziyaret bunu çürütmeye yeter) inananlarla ilgili yapılmış bir Gallup anketini anıyor. 1982’de Amerikalıların yüzde 42’siyaratılışçılığıbenimsiyormuş; 2012’de bu oran yüzde 46’ydı.

Onlarca yıldır güvenilir verilerle gerçeğin ortaya konmasına rağmen, iklim değişimi ve aşının yararı konularında da bilime benzer bir direnç var.

Frank’inThe NewYorkTimes’ta yazdığı gibi, “Evrimi ihkâr etmek, bilime açıkça ters düşmesine rağmen, en üst düzeydeki muhafazakâr politikacılar için bile bir sınav haline geldi”. Frank, öğrencilerini “bilimsel gerçekleri hiçe saymanın siyaseten etkili, sosyal bakımdan da uygun olduğu” bir dünyaya göndermekten şikâyetçi.

Fakat gerçekliğe dair farklı algılar yalnızca din ve bilim alanında çatışmıyor. Filozof Peter Ludlow, The New York Times’taki yeni bir yazısında, Amerikalı şirketlerin hizmet aldığı özel istihbarat firmalarının çalışmalarından bahsetti. Hackerlarm açığa çıkardığı bazı e-postalara göre bu firmalar muhalifleri yalanlamak ve kamuoyunu etkilemek için sahte kişi ve belgeler uyduruyormuş.

Ludlow, “Kulağa ‘Matrix’ benzeri bir fantezi gibi gelebilir ama bu, bazı bakımlardan psikolojik harekâtları andıran somut bir gerçek. Son dönem Amerikan tarihini araştıranların bileceği üzere, psikolojik harekâtlar bu ülkede askeri bir strateji olarak onlarca uygulandı” diyor.

ABD eğitim sistemine güveniyorsa da eli boş kalabilir.The New York Times’m bildirdiğine göre ülkede liseden mezun olma oranı 1980’de yüzde 80’den bugün yüzde 74’e düştü. Aynı haberde, üniversiteyi bitirme oranında dünya lideri olan ABD’nin artık 16’ncı sırada olduğuna da yer veriliyordu.

Bir okuyucumuzun habere yaptığı yorumsa şöyleydi: “Bilim ve mühendislikte büyük ilerlemeler yaşanırken ABD vatandaşlarının eğitimi buna ayak uyduramadı.

Çoğu insan son bilimsel gelişmeleri gerçek anlamda kavramaktan da, onları kullanabilmekten de uzak. İnsanlar anlamadıkları şeylere aldırmaz, hatta onlardan korkar.”