Bugünkü Görev: Hiçbir Şey

Son zamanlarda moda oldu. Olmanız gereken yer, şimdi ve burada... Farkındalık, dikkati artırıcı meditasyon uygulamalarını kapsayan bir terim haline geldi ve teknolojiyle baş etmeye, onun gücüne kapılıp kendini kaybetmemeye çalışan bir neslin gündemine oturdu. ABD Deniz Piyadeleri, askerlerin gevşemesine ve (günün moda sözcüğüyle) "duygusal zekâlarını" geliştirmelerine yardım etmek için Zihin İdmanları test ediyor. Nike, General Mills, Target ve Aetna gibi şirketler, çalışanlarını hiçbir şey yapmadan oturmaya özendiriyor, onlara bunu nasıl yapacaklarını öğreten kurslar aldırtıyor.

Arianna Huffington bu yıl bir farkındalık konferansı düzenledi. The Huffington Post web sitesinde buna bir sayfa ayırdı ve dâhili bir kalp sensörü olan "Ruh GPS'i" adında bir telefon uygulamasını hayata geçirdi. Huzur bulma arzusu dijital devrimin çağında daha da güçlü. Facebook'un kurucularından Dustin Moskovitz, Asana adlı yazılım şirketini yoga derslerinde öğrendikleriyle tekrar biçimlendirmekten söz ediyor. Cisco'nun teknoloji ve strateji baş yetkilisi Padmasree Warrior, ailesine, resme, fotoğrafa ve Japon şiir sanatı haiku'ya ayırdığı analog hafta sonlarını anlatıyor. Farkındalığı Batılılara, Vietnamlı Budist önder Thich Nhat Hanh tanıtmıştı. "Birisine verebileceğimiz en değerli armağan, dikkatimizdir" sözü ona ait. Tabii elektronik çağın mimarları, farkındalık meselesine bir mühendislik sorunu gibi yaklaşıyor. Google mühendisi Chade-Meng Tan, "Kendi İçinizde Arayın" adında kurum-içi bir kurs hazırladı. Kursun gördüğü yoğun talep karşısında gülen Tan, "Eski hippilerinki gibi bir heves değil bu" diyor. Yedi haftalık kurs farkındalığı öğretiyor. Bunun anlamı sırma minder üstünde 10 dakika gözünüz kapalı oturmak da olabilir, kayınvalidenizi bir kere olsun gerçekten dinlemek de. "Kurs için internette başvuru sayfası açığımızda, 30 saniyede kontenjan doluyor" diyor Tan. Tan, farkındalık eğitiminin yararları üstüne yüzlerce hakemli araştırma olduğunu belirtiyor. Meditasyon beyin korteksini kalınlaştırıyor, kan basıncını düşürüyor ve "sizi terfi ettirebiliyor". Goldman Sachs ve Farmers Insurance gibi şirketler de Tan ve ekibinden yardım alıyor; önemli e-postaları göndermeden önce bir süre duraklamayı, uyumsuz çalışma arkadaşlarına sessizce mutluluk dilemeyi ve benzeri teknikleri öğretmelerini istiyor. Fransız blog yazarı ve girişimci Loïc Le Meur, Get Some Headspace adlı bir meditasyon uygulamasını salık veriyor. Program, dünyanın ilk zihin jimnastiği salonu olarak tanıtılıyor. Ya da Le Meur'ün deyişiyle, "Kendinizi tuhaf hissetmeden meditasyon yapabileceğiniz bir yer. Bağdaş kurup oturmanıza gerek yok. 'Çal' düğmesine basıp sakinleşiyorsunuz, o kadar". Le Meur, Eylül'de San Francisco'da düzenlenen Wisdom 2.0 adlı bir konferansta konuşmuştu. Konferansın organize eden isim, teknoloji bizi bir bütün olarak yutmadan nasıl yaşayabileceğimizi araştıran ve yeni etkinliklerini yüzlerce kişinin beklediği Soren Gordhamer. Gordhamer'e göre "hiçbir şey yapmama" arzusu çok güçlenmiş durumda. "Kültürümüz bir gevşeme ve tefekkür duygusuna özlem duyuyor; sürekli uyarılmamak, eğlenmemek, bir şeylerin peşinde olmamak istiyor. Kimsenin teknolojiyi reddettiği yok. Ama diğer insanlarla ve doğayla yine bağ kurmamız gerekiyor". Teknoloji ve "bilgelik" dünyasından önemli isimlerin konuştuğu Wisdom 2.0 konferanslarının ilki mütevazı bir ölçekte 2009'da düzenlenmiş ve 325 kişi katılmıştı. 2012'deyse katılanlar, Twitter, Facebook, eBay ve PayPal'in kurucuları dâhil, 500'e çıktı. Eylül'deki toplantıda, Inward Inc. adlı yeni teknoloji şirketinin icra başkanı olan 30 yaşındaki Walter Roth da vardı. iPhone için geliştirdiği sigarayı bırakma uygulamasını gösteren Roth'a göre farkındalık rekabet gücünü artırıyor. "Sadece yapılacaklar listesine daha az şey yazmakla kalmıyorum, o işleri yapıyorum ve iyi de yapıyorum. Daha başarılı olmak ve daha çok iş yapmak için önce yavaşlamam gerektiğini öğrendim" diyor Roth. Facebook'un mühendisl ik direktörü Arturo Bejar da 2010'da ilk kez katıldığı Wisdom 2.0 konferansında arka sıralarda oturuyormuş. Yazar ve meditasyon öğretmeni Jon Kabat-Zinn, insanlar birbirlerini tam olarak görebilirse daha iyi anlaşabileceklerini söylemiş. Ve Bejar bunu kendi işine de uyarlamaya karar vererek, bir milyar Facebook üyesinin kullanım sorunlarına eğilmiş. Şirket bu yıl hem daha geniş bir duygu yelpazesini yansıtan emoticon'ları, hem de kullanıcılar arasındaki gerilimleri yumuşatacak bir çözümü yürürlüğe koydu. Önceleri Facebook'taki talihsiz bir fotoğrafta etiketlenen biri, o fotoğrafı şikâyet eder ve diğer kişinin onu kaldırmasını ümit ederdi. Şimdiyse, "Utanç verici", "Uygunsuz" ve "Beni üzüyor" gibi seçenekleri olan pencereler açılıyor ve fotoğrafın kaldırılması için nazikçe ricada bulunulabiliyor. Bir resmin kaldırılması için kullanıcıların mesaj atma ihtimali, bu basit ama düşünceli ifadeler sayesinde üç kat arttı. ABD'de biri, Facebook'taki bir resmi "utanç verici" olarak işaretlerse o resmi oraya koyan kişinin cevap verme veya resmi kaldırma ihtimali yüzde 83. Bejar'ın sözleriyle, "Elektronik haberleşmede sesini duyurmanın zorluğunu anlamamıştık, ama artık daha açık ve düşünceli olmak için mekanizmalar var". Whil.com sitesiyse ziyaretçileri, 60 saniye boyunca zihinlerinde sadece bir noktayı canlandırarak beyni dinlendirmeye çağırıyor. Sitenin kurucularından Chip Wilson, "Çoğu insan yogaya bir buçuk saatini ayıramaz" diyor. "Oysa tazelenmek için asıl ihtiyacımız olan şey, keşmekeşten bir dakikalığına bile olsun uzaklaşmak". O bile mi çok? Google'dan Tan, her gün farkındalıkla alınıp verilen bir nefesin bile iç huzuru için yetebileceğini belirtiyor.