Büyüme Nereden Gelecek?

Daha önce küresel ekonomi gelişmekte olan ülkelerin başarılı olmasına bu kadar muhtaç olmamıştı. Hatalı bir şekilde bütçe kesintilerine odaklanan Avrupa Birliği ve ABD, durağanlığı uzatacak ve hatta yeni bir durgunluğa neden olacak bir yol seçmiş durumda.

Uluslar arası Para Fonu krizin İtalya'ya sıçramasından önce Euro Bölgesi için yıllık yüzde 2 büyüme tahmin ediyordu. Japon ekonomisi küçülüyor. Bazı ekonomistlere göre ABD'nin ikinci bir durgunluk dönemine girme ihtimalini yüzde 50. Bu olumsuz tahminler ve ekonomi politikalarının ABD siyasi çıkmaz ve Avrupa'daki kayıtsızlık yüzünden tıkanması finans piyasalarını büyümeyi daha da azaltacak şekilde dengesizleştirdi. En azından küresel üretimin yaklaşık yüzde 50'sinden sorumlu olan gelişmekte olan ülkeler gelişmiş ülkelerden daha hızlı büyüyor.

İMF'nin Haziran'da yaptığı tahmine göre bu ülkeler bu yıl ve gelecek yıl ortalama yüzde 6.5 büyüyecek. Bu gelişme dünyanın tam anlamıyla bir durgunluğa itilmesini engelliyor. Ancak gelişmekte olan ülkeler küresel ekonominin yavaşlamasını uzun süreliğine durduracak kadar sağlıklı değil. Ekonomileri, piyasalardaki dengesizlik ve zengin ekonomilerin zayıflığı yüzünden hassas durumda. Gelişmiş ülkelerin zayıf büyümesi karşısında yatırımcıların paralarını gelişmekte olan ülkelere kaydırması bile büyüyen ekonomiler için artan enflasyon ve emlak balonları gibi yeni sorunlar yaratıyor. Brezilya'nın yıllık enflasyonu yüzde 6.85. Ayrıca paraları değerlenen bu ülkelerin ihracatı da darbe yiyor. En büyük gelişmekte olan ekonomi Çin küresel büyümenin liderliğini alacak yerde daha çok takipçi gibi görünüyor. Çin ihracatının yüzde 40'ını alan gelişmiş ülkelere muhtaç durumda. 2009'da Çin altyapı yatırımları ve iç tüketimi arttırarak küresel toparlanma çabalarında liderlik rolü almıştı. Ancak şimdi yüzde 6.4 olan enflasyonu dizginlemeye çalışarak tam tersini yapıyor.

İhracat ürünlerinin ucuz kalması için Haziran 2010'dan beri para biriminin büyük değer kaybeden dolar karşısında sadece yüzde 6 değerlenmesine izin verdi. İMF geçen ay küresel büyümeye katkı için Çin'e para biriminin daha hızlı değerlenmesine izin vermesi çağrısında bulundu. Bu Çin ürünlerinin dünya çapında daha pahalı olmasını sağlayıp rakip üreticilerin toparlanmasına izin verecek. Çin henüz bu çağrıya kulak asmadı. Standard & Poor's'un kredi notunu indirmesinden sonra ABD'nin hatalarını eleştirdi. Kredi notunun inmesi Çin'in elinde olan 1.1 trilyon dolarlık ABD Hazine tahvilinin değerini düşürebilir. ABD'yi eleştirmek yerine para birimi üzerindeki manipülasyona son vermesi gerekiyor. Çin'in liderleri ihracata muhtaç olmak yerine sosyal programlar ve maaşlara zamlar yoluyla yerel tüketicilere daha fazla para vermek istediklerini söylüyor. Enflasyona sebep olmadan amaçlarına ulaşmaları için renminbi'nin değerlenmesine izin vermeleri yeterli. Küresel büyümenin sorumluluğu yalnızca Çin'e yüklenmemeli. Çin ve Japonya'dan sonra Almanya en büyük üçüncü dış ticaret fazlasına sahip ve bu da komşularının büyümesini engelliyor. ABD ve AB artık ekonomik büyümeye odaklanmalı. Zaten en başından beri bunu yapmaları gerekiyordu.

22.08.2011

Sabah – The New York Times