Cinayet Davalarının Sırlarını Bilim Çözüyor

Kırk bir yıl önce genç bir kadının çürümüş cesedi, Tampa, Florida'nın bir buçuk saat kuzeydoğusundaki Panasoffkee Gölü'nde bulundu. Davayla ilgilenen Sumter County Emniyet Müdürlüğü'nden müfettiş Darren Norris, "Boynuna bir erkek kemeri dolanmıştı" diyor. 19 Şubat 1971'de sudan çıkarılmıştı ve detektifler kim olduğunu ve onu kimin öldürmüş olabileceğini öğrenmek için binlerce saat harcamıştı. O dönem elde ettikleri adli tıp verilerine göre, detektiflerin elinde çok az bulgu vardı: Kadın 17 ila 24 yaşlarındaydı, çocuk sahibi olabilirdi ve beyaz ya da Kızılderili gibi görünüyordu. Bunlar yeterli değildi. Elde edilen verilerin kısmen doğru olduğu çok daha sonra anlaşıldı.

Bu yılın başında detektif Norris, kurbanın cesedini Güney Florida Üniversitesi'ndeki Tampa Bay Cold Case Projesi'ni yürüten adli tıp antropologu Erin Kimmerle'ye götürdü. Kimmerle kadının yüzünün ve kıyafetlerinin modelini yaptı, dişlerinden ve kemiklerinden örnekler aldı ve kadının beslenmesi ve çevresiyle ilgili çok sayıda detaylar sunabilecek, bu örneklerdeki kurşun ve karbon gibi kimyasal öğelerin izlerini bulabilmek için Florida Üniversitesi'nden jeokimyager George Kamenov ile çalıştı. İzotop analizi adı verilen bu tür çalışmalar, jeologlar, arkeologlar ve paleontologlar tarafından sıklıkla yapılıyor ama suç vakalarında yeni yeni kullanılmaya başlıyor. Kamenov bu ay Kuzey Carolina'da Amerika Jeoloji Derneği'nin düzenlediği toplantıda çalışmalarından bahsetti. Elde ettiği sonuçlar şaşırtıcıydı. Ellerindeki en sağlam kanıtlar, kadının Yunanistan'da doğup büyüdüğünü ve ölmeden bir yıl kadar önce ABD'ye geldiğini gösteriyordu. Tampa yakınlarındaki Tarpon Springs'de çok sayıda Yunan asıllı Amerikalı yaşıyor. Detektif Norris, araştırmanın mevcut teorileri çürüttüğünü söylüyor. Norris, "Kadının kimliği hâlâ bilinmiyor ama bu vakadaki en iyi bulgu, cesedin bulunmasından bu yana önemli ölçüde değişen bilim yoluyla elde edildi" diyor. Örneğin, soy ağacını belirlemek için kullanılan kafatası ölçümlerinin kaydedildiği veri tabanlarının gelişmesi, ölçümleri işleme tabi tutmak ve yüzün modelini çıkarmak için 3 boyutlu kimlik yazılımı ve izotop analizleri, söz konusu değişiklikler arasında. Adli tıp incelemelerine artık antropoloji ve kimya gibi çeşitli bilim dallarından araştırmacılar da dâhil oluyor.

"3D ID" isimli yazılım programını geliştiren Kuzey Carolina Devlet Üniversitesi'nden Antropoloji Profesörü Ann H. Ross, "Hepimiz birlikte çalışıyoruz. Bilim, işte bu noktada büyük bir değişim geçirdi" diyor. İzotop analizi, en yeni araçlardan biri. Cezai bir soruşturmada ilk olarak 2011'de kullanıldı. Soruşturma, İngiltere'deki Thames Nehri'nde bulunan küçük bir çocuk cesediyle ilgiliydi. Kemiklerde biriken stronsiyum ve diğer maddeler, dikkatleri Nijerya'daki Benin City yakınlarındaki bir bölgeye çekti. Çocuğun kimliği sonunda belirlendi ama cinayetle suçlanacak biri bulunamadı. Bu tür bir analizin yapılabilmesinin nedeni, elementlerin çeşitli kütlelere sahip, izotop adı verilen farklı versiyonlarda ortaya çıkması . Farklı coğrafyalardaki kayalar ve topraklarda bu izotoplar bir tür imza gibi, karakteristik oranda bulunuyor. Şimdiyse bilim insanları kütle spektrometrelerle, küçük bir kaya, kemik ya da saç örneğinde bulunan stronsiyum gibi elementlerin "imzalarını" inceleyip, yer tespitinde bulunabiliyorlar. Jeo-kimyager olan Kamenov'un Florida'daki kurbanın Avrupa'da doğup büyüdüğünü keşfetmesini sağlayan şey, diş minesinde bulunan kurşun elementiydi. 1950'lerde hem Avrupa hem de Amerika, kurşunlu benzin kullanıyordu. Bu yüzden kurşun, havaya, toza, yiyeceklere ve büyüme çağındaki çocukların dişlerine nüfuz etti. Ancak kurşun farklı kaynaklardan, farklı imzalarla geliyordu. Kamenov, Avrupa'da kullanılan benzinde Avustralya kurşunu olduğunu söylüyor. Genç kadının diş minesi, Avrupa'da büyüdüğünü gösteriyordu. Deniz kenarında yaşayan insanlarda oksijen izotopları daha yoğun bulunuyor: Deniz suyu buharlaşınca, ağır moleküller sahillerin yakınlarına düşüyor. Kurbanın diş minesinde, güney Avrupa'dan olduğunu gösteren yoğun oksijen bulundu. Dişlerdeki kurşun izotoplarındaki ince farklılıkları gösteren veritabanlarına baktı ve kurbanın coğrafi kökenini Yunanistan'a, Atina'nın güneyine indirgedi.

Son kanıt, saçındaki karbondu. Mısır ve buğdayın karbon imzaları birbirinden farklı ve Avrupa mutfağında buğdaya Amerika'ya kıyasla daha fazla yer veriliyor. Kamenov, "Uzayan son saç telinde karbon izotopları daha yoğundu" diyor. Kadın bir yıldan kısa bir süre önce mısıra dayalı bir beslenme tarzına geçiş yapmıştı. ABD'ye yeni gelmişti. Bu keşif, Norris'e eski bir davayı çözme konusunda büyük bir avantaj kazandırdı. Norris, "Bilim diye bir şey var. Muhteşem bir araç" diyor.

The New York Times