Davranış Kalıpları, İnsan ve Çevresinin Bir Fonksiyonudur

Dürtüler kişinin içindedir, tatmin kaynakları ise çevrede bulunur. Motivasyonun çıkış noktası dürtülerdir. Dürtüler bir kişiyi belirli bir hedef yönünde harekete geçiren ve yönlendiren içsel durumlardır. Dürtüler ve ihtiyaçlar birbirleriyle bağlantılıdır. İhtiyaç, eksikliği hissedilen bir şeydir. Dürtü ise bir ihtiyaç veya arzu ile birlikte belirli bir hedef veya değere ulaşma niyetidir. Bir başka deyişle, bir eylemi yapmamızın nedeni bir ihtiyacımızı tatmin etmesi yönündeki beklentimizdir. Bu görüşe göre temel motivasyon kaynaklarımız ancak tatmin edilmiş ihtiyaçlardır. Yine bu görüşe göre bir kişinin davranış ve değerlerini inceleyerek tatmin olmamış ihtiyaçlarını öğrenebiliriz.

İhtiyaçlar bir insanın sağlık ve mutluluğu için gereken şeylerdir. Fiziksel veya psikolojik olabilirler. Kişinin bir şeylerin eksikliğini hissetmesi rahatsızlık ve hoşnutsuzluk doğurur. Öte yandan ihtiyaçların tatmin edilmesi de rahatlama ve hoşnutluk yaratır. Bir ihtiyaç güzel veya kötü bir gerilime neden olur. Bunun sonucunda ortaya çıkan davranışın hedefi ise gerilim veya rahatsızlığı azaltmaktır. Böylece bir kişinin eksiklik hissetmesi, bu ihtiyacı karşılama çabasına yol açabilir ama bunun gerçekleşmesi ancak bir eylemin ihtiyacı karşılayabileceği yönünde bir beklentinin oluşmasına bağlıdır. Her türlü yargı gibi bu değerlendirme de doğru veya yanlış çıkabilir. Bir kişinin ihtiyaçlarını karşılamak için seçeceği eylemlere o kişinin değerleri rehberlik eder.

Değerler bir kişinin mutluluk yönünde iyi veya gerekli gördüğü şeylerdir. Bir nesnenin önemini veya mükemmellik derecesini ölçerler. Değerler dış deneyim yapılarak elde edilir. Öte yandan ihtiyaçlar içseldir. Değerler ilerlediğimiz veya kaçındığımız şeylerdir. Elde etmek veya kaçınmak için zaman, enerji ve kaynak harcamaya razı olduğumuz şeylerdir. Davranışlarımızın altında yatan ve onları harekete geçiren, yönlendiren ve seçen güçlerdir. Sevgi alanından kaynaklanırlar.

“Yaşam yolculuğunda başarı için paraya değil, azme ihtiyaç vardır.”
Mustafa Kılınç