Bir mili ne kadar hızlı koşabilirsiniz? Orta yaşta insanlar için bu basit form ölçüsü yaşlanırken kalp sorunları riskini tahmin etmelerine yardımcı olabiliyor.
İki ayrı çalışmada Texas Üniversitesi Southwestern Tıp Okulu ve Dallas'taki Cooper Enstitüsü'nden araştırmacılar, 66 binin üzerinde insanın form düzeyini inceledi. Araştırmalara göre, bir insanın orta yaşlarındaki form düzeyi uzun vadeli kalp sağlığı açısından en az kolesterol veya yüksek tansiyon seviyesi gibi güçlü bir gösterge. İki rapor geçenlerde American College of Cardiology (Amerikan Kardiyoloji Derneği) adlı dergide yayınlandı.
Çalışmalarda form düzeyi, kardiyovasküler dayanıklılığı ve kas yorgunluğunu ölçen koşu bantları kullanılarak saptandı. Ancak araştırmacılar form düzeyini saptamak için doktorlara ve insanlara çok daha kolay bir model öneriyor: Bir mili koşma hızı. Southwestern Tıp Okulu'nda dahiliye ve kardiyoloji profesörü olan ve her iki raporda da imzası bulunan Jarrett D. Berry, "Form ne anlama geliyor?" diye soruyor ve ekliyor: "Her iki çalışmaya göre, orta yaşınızda ne kadar hızlı koşabildiğiniz ile yaşlandığınızda kalp hastalığı riskinizin ne olduğu arasında kuvvetli bir bağlantı söz konusu. 40'larınızda yaptığınız egzersiz, yaşlandığınızda kalp hastalığı riskinizin ne olduğuyla yakından ilintili".
Berry koşma hızının kardiyovasküler risk açısından kabul edilebilir bir kıstas olarak kullanılması için daha fazla çalışma yapılması gerektiği uyarısında bulunuyor. Yine de kişinin koşu performansının insanların kolayca anlayacağı bir form ölçüsü ve genel sağlık durumunu ölçmek açısından iyi bir başlangıç noktası olduğuna dikkat çekiyor. Berry araştırma verilerinden yola çıkarak 50'lerinde bir erkeğin bir mili (veya 1.6 kilometreyi) 8 dakika veya altında ya da bir kadının 9 dakika veya altında koşabilmesinin yüksek form düzeyini gösterdiğini hesapladı. Erkek için 9 dakika ve kadın için 10,5 dakika ise orta düzeyde form işareti. Bir erkeğin bir mili 10 dakika veya bir kadının 12 dakikanın altında koşamaması ise düşük form düzeyini gösteriyor.
Araştırmalarda, bu kategorilerin kalp sorunları riski açısından büyük bir fark yarattığını ortaya koydu: Yüksek form düzeyindekilerin kalp krizi riski yüzde 10'ken düşük form düzeyindekiler için bu oran yüzde 30. Berry formun yaş ve cinsiyete bağlı olarak çeşitlilik arz ettiğini ve koşu hızı ortalamalarının hastaların ve doktorların sağlık konusunda bir istişareye başlamaları için basit birer kıstastan ibaret olduğunu söylüyor. Berry'ye göre genel olarak orta yaşlı bir erkek için bir mile 10 dakika, bir kadın içinse 12 dakika, iyi bir form düzeyini gösteriyor. Berry, "Çalışmaların başlıca sonucu şu: Gençlikteki form düzeyiniz, 30 veya 40 yıl sonraki kalp hastalığı riski açısından önemli bir gösterge teşkil ediyor.
Bunu pratik etkileri bakımından ölçmeye çalıştığımızda, koşabildiğiniz hız olarak karşımıza çıkıyor. Bir mili koşma süresindeki her bir dakikalık azalış kalp hastalığı riskini belirgin bir şekilde azaltıyor" diyor. Louisiana'daki Pennington Biyomedikal Araştırma Merkezi'nden Profesör Timothy Church, bir insanın koşma hızının çalışmadaki gibi direk olarak belirli risk kategorilerine alınması için daha fazla araştırma gerektiğini söylüyor. Ancak egzersiz uzmanlarının formun tam olarak neyi ifade ettiğine dair daha iyi bir açıklama ortaya koyması gerektiğine fikrine de katılıyor.
Berry'ye göre, insanların çoğunun ne kadar formda olduklarını ve düşük formun ne tür sağlık riskleri yarattığını bilmemesi çok daha önemli. Berry, "Hafif egzersiz hiçbir şey yapmamaktan iyi. İlk adım ise koltuktan kalkmak. Ancak düzenli egzersizin form düzeyi üzerinde çok daha büyük etkisi var" diyor.
06.06.2011
Kaynak: Sabah The New York Times