İnançlar

İnançlar derken, dini inançların tamamen dışında olan inançlardan bahis ediyoruz. Kastettiğimiz inançlar, insanların yeterlilik konusunda olan temel inançlardır. *
R.Bandler

Öyleyse inançları nasıl tanımlayabiliriz?

İnançlar, insanların gerçek olduğu düşündüğü toplumsal veya kişisel hayat kurallarıdır. Daha önceden yaşadıklarından doğan yorumlar, genellemeler ve bir şeyin veya kişinin neden böyle olduğu veya olmadığı konusunda olan kişisel, sübjektif teorilerdir.

İki çeşit inanç vardır:

KURALLAR :
Etki - Tepki : x = y ( Eğer..., çünkü..., )

VARSAYIMLAR :
( İnsanlar..., Dünya....., Ben....yim, İnsanlar/ Biriler yapmalı, yapmamalı, zorunda...)

Biraz soyut olmuş, örneklerle şimdi burada :
- Ev işi yapmak, kadınların vazifesidir.
- İnsanlar nankördür.
- Hayat acımasızdır.
- İnsanlar birbirine yardım etmeli.
- Eğer birine iyilik yaparsam, bana kötülük olarak geri dönecektir.
- Ben zaten iyi bir konuşmacı değilim.
- İçimde büyük bir enerji potansyelim var.
- Ben çekingen biriyim.
- Bu dünyada dürüst insanlara yer yoktur!

Onlardan daha yüzlerce örnek ekleyebiliriz. Fark ettiyseniz, içinde çok farklı cümleler var:
Biri olumlu, bir diğeri ise olumsuz. Ancak, iyi veya kötü inanç yoktur, inançların sadece açtıkları sonuçlar vardır.

Bazı inançlar, davranışlarımızı olumsuz etkileyebilir, onlara sınırlayan inanç deriz.

Örneğin: " Ben çekingen biriyim " inancıyla sahip olan biri, muhtemelen biraz geri duran biridir, kolay kolay bir topluluk önünde konuşma yapmak istemez, ve buna benzer davranışları sergiler. " Ben başarısızım " diye, inanan biri, sınavlara hazırlanırken, tam olması gereken yoğunlukta çalışmaz, çünkü kendi inancına göre zaten yapamayacak, veya sınav anında o duygu onu " aşağı " çeker, yine yapamıyor.

Sizi sınırlayan bir inanç esnekliğinizi ve hareket etme kabiliyetinizi ciddi anlamda sınırlarken, olumlu ekti edecek inançlar da var.

Öncekilerin tersini söyleyelim: " Ben başarılıyım " diyen biri, o anda başarılı olamadıysa da, devam edecek muhtemelen. Çünkü başarılı olduğunu biliyor.

" Ben insanlarla çok iyi bir iletişim içindeyim " diyen biri, bir partide birçok insanla sohbet eden, muhtemelen geniş bir çevreye sahip olup, başarılı bir iletişimcidir. Burada sıraladığım inancın yola açtıkları yine de herkese göre fark gösterebilir.

İNANÇLAR GÜÇLÜ ALGI FİLTRELERİDİR, NEYE İNANIYORSANIZ, ONU DAHA ÇOK ALGILARSINIZ !

Peki inançlar nasıl oluşur? Buradaki kısa " hayat özeti " bir fikir verebilir:

Babası dedi ki, " Bunu yapman yasak! " Büyük gözlerle babasına inanarak baktı.
Annesi dedi ki, " Bunun için daha çok küçüksün, bu sana göre değil. " Saygı içinde geri çekildi.
Babası onu şu kelimelerle eğitti : " Bu da iyi değil! "
Annesi onu bu kelimelerle eğitti : " Şu da hiç olmaz! "
" Büyükler konuşunca, çocuklar konuşmaz " , diye azar işitti....ve susmaya başladı.
" Bu kadar aptalca sorular sorma " , dedi öğretmen. Oğlan soru sormaktan vazgeçti.
" Ne kadar acaip, hiç konuşmuyor " , diye kızlar ondan sıkılarak bahis ettiler. Bu yorumlardan keyif aldı, denmez.
" Evde oturup durma " , dedi babası.
" Sen sokaklarda ne dolaşıyorsun? " diye kızdı annesi.
" Biraz sıkıntılı " , dedi doktoru.
" İçine kapanmış ", dedi eğitmeni.
Şirketin müdürü, " Hayalperest, o ileride ne olacak? Bana lazım değil ! "
" Müşterilerimi kaçırıyor. Garip bir tip. Kendine ait bir fikri yok. Hiç konuşmuyor. "
" Fiziksel anlamda sağlıklı " , dedi aile hekimi.
" Ne kadar da güzel bir çocuktu...." , diye fısıldıyordu komşuları.
Ne kadar tuhaf, değil mi ? Herkes onunla ilgilendi; Ailesi, okulu, yine de hayatta başarılı olamadı. Zavallı ailesi !!

Bu örnek biraz aşırı, mümkündür ama. İnançların önemli bir kısmı çocukluğunda oluşur. Bir aile çocuğunu ne kadar yararlı inançlar donatırsa, hayatta başarılı olma olasılığı o kadar yüksek. Normal hayat akışı içerisinde de inançlar kazanırız. Bir konuda çok iyi sonuç aldığımız zaman, o konuda başarılı olduğumuza inanabiliriz. Bir veya birkaç defa yaşanılan bir başarısızlık o konudaki inancı etkileyebilir.

Bu hafta inançlar üzerine bu yazıdan sonra, haftaya onları nasıl değiştirebileceğimize bakacağız. Çünkü bizim bakış açımız soruna odaklanmak yerine, var olan bir soruna ÇÖZÜMLER üretmektir.