Kömürün Kalesi Polonya

Belchatow, Polonya - Ona Polonya'daki en büyük çukur diyorlar.Belchatow'daki kömür madeninin uzunluğu 13 kilometreden fazla, genişliği yaklaşık 3 kilometre, derinliği ise 300 metre civarında. Buradaki yöneticilerden Tomasz Tarnowski, madene giden yolun yarısında bulunan tepe şeklindeki devasa linyit yığını yakınında yürüyen gruba rehberlik ederken, gururla ve biraz da abartarak "Bu çukur dünyadaki tüm insanları içine alabilir" diyor. Polonya Avrupa'nın kömür devi. Ülkede elektriğin yüzde 88'den fazlası kömürden üretiliyor. Belchatow'daki elektrik santrali ise en büyük tesislerden biri ve Avrupa'nın en çok karbon salınımı yapan santrali. Birleşmiş Milletler iklim değişimi konferansı bu ay Polonya'da düzenlenecek. Çoğu çevreci, Polonya'nın bu konferans için düşünülebilecek en uygunsuz yer olduğunu belirtiyor. Ayrıca Avrupa Birliği küresel ısınmayla ilişkili sera gazı salınımlarını azaltmak için iddialı ve temiz enerji hedefleri koyarken, Polonya fosil yakıt kullanımı konusunda ayak diredi. Polonya AB ülkeleri içinde, enerjide geleceğini rüzgâr ve güneş gibi temiz ve yenilenebilir teknolojiler üzerine planlayan Almanya'nın aksine, iklim değişimini kontrol altına almaya yönelik daha sert düzenlemeleri etkin biçimde engelledi. Polonya ayrıca, dikkat çeken İngiltere istisnası haricinde AB ülkelerinin çoğunun ihtiyatl ı davranarak çevresel bir tehlike olarak gördüğü hidrolik çatlatma adlı doğalgaz çıkarma tekniğini yasaklamayı amaçlayan kanun teklif lerini püskürttü. Kömür sevdasından vazgeçmeyeceklerini gösteren Polonyalı yetkililer, ülkenin alternatif enerji kaynaklarına hızlı b içimde g eçiş y apma imkânı olmadığını söylüyor. Bunların tümü ise Krakow halkının sokaklara dökülerek şehirdeki hava kirliliğini protesto ettiği bir ortamda gerçekleşiyor. İklim değişimi hakkında ne düşündüğü sorulan Polonya Çevre Bakanı Marcin Korolec, "İklim değişiminden değil, Avrupa'nın bu soruna eğilirken uyguladığı bazı yöntemlerden kuşku duyuyorum" dedi. Polonya'nın kömür stratejisinin hem Polonyalılar hem de genel olarak Avrupa açısından birtakım sonuçları var. Avrupa'nın en yüksek parçacık madde yoğunluğuna sahip 10 şehrinden 6'sı Polonya'da. AB verilerine göre bunlardan biri olan Krakow, Bulgaristan'daki Pernik ve Plovdiv şehirlerinin ardından genel sıralamada üçüncü. Parçacık madde, fabrika bacalarından ve egzoz borularından veya evde yakılan kömür ve odundan çıkan ve havayla taşınan çok küçük zerreciklerden ve gaz parçacıklarından oluşur. Krakow ve Zabrze gibi büyük şehirlerde Pekin'dekine benzer bir kirlilik olmasa d a, p arçacık y oğunluğu sağlık uzmanlarının güvenli kabul ettiği sınırın çok üzerinde. Polonya son birkaç yılda, 28 ülkenin oybirliğiyle karar almayı tercih eden Avrupa Konseyi'nde daha aktif bir rol üstlendi. Polonya, Haziran 2011'de 2020 yılında başlaması planlanan iklim hedeflerine tek başına karşı çıktı. Ayrıca Mart 2012'de benzer bir uzun dönemli salınım azaltma planını veto ederek, Avrupalı yetkilileri çok öfkelendirdi. AB'nin o zamanki iklim komiseri Connie Hedegaard, "AB bu şekilde çalışamaz. En gönülsüz ülke diğerlerinin hızını keserse, yol alamayız" dedi. Ancak Polonya geri adım atmadı. 2007'de iktidara gelen merkez sağ hükümet, enerji konusundaki politikasını değiştirmedi. Başbakan Donald Tusk, Eylül ayında, kömürün Polonya ekonomisinin temelini oluşturduğunu söyledi . Ana muhalefet partisi Kanun ve Adalet Partisi ise çok daha sağcı bir çizgi izliyor. Bu partinin lideri Jaroslaw Kaczynski, karbondioksitin iklim üzerinde hiçbir etkisi olmadığını savunuyor. Bir dizi yolsuzluk skandalının ardından kargaşa içine düşen sol partilerin ise bu konuda pek sözü geçmiyor. Polonya'nın kömür stratejisi biraz da, petrol ve doğalgaz kaynaklarını siyasi bir silah olarak kullanan Rusya'yla olan sıkıntılı ilişkilerden etkilendi. Polonya'nın yerli kömür kaynaklarına bel bağlayarak daha ileri bir enerji bağımsızlığı peşinde koşmasının nedeni bu. Polonya bir zamanlar en fazla kömür ihraç eden ülkeler arasındaydı. Ama artık ülkenin sanayi ekonomisi öyle büyüdü ki, Polonya kömür ihtiyacını yerli kaynaklardan karşılayamaz oldu. Net kömür ithalatçısı haline gelen Polonya, ironik bir şekilde kömür ithalatının yaklaşık üçte ikisini Rusya'dan yapıyor. Avrupa kömür sektörü örgütü Euracoal'a göre, Polonya geçen yıl Rusya'dan 6 milyon tondan fazla kömür aldı. Polonyalılar kömür politikasına tepkili. Geçenlerde Krakow'da yüzlerce kişi kirliliği protesto etti. Polonya'daki iktidar partisinin Avrupa Parlamentosu milletvekili Lena Kolarska-Bobinska, Polonya'nın enerjide kendi temposunda kaynak çeşitliliği sağlamasını istediğini söyleyerek, "Bizim için tek sorun, sürekli ve artan bir hızla ilerlemek. AB'nin bu konudaki ilerleme hızını etkilemeye çalışıyoruz" diyor.