Liderlik (önderlik) ve lider çok eski kavramlar olmakla beraber, bu konuda yapılan çalışmalara bakıldığında üzerinde görüş birliği sağlanmış bir liderlik tanımının olmadığı görülmektedir. Lideri tanımlamak için, bunu kişiye verilmiş bir unvan, bir kişilik özelliği veya grup içindeki davranış biçimi olduğu gibi liderliğin özellikleri kullanılmaya çalışılmıştır. Bu yaklaşımlara göre liderlikten bahsedebilmek için, etkileyen bir kişi ve etkilenen bir grubun olması gerekmektedir. Buradaki etkileme, lideri ortaya çıkarmaktadır ve buna göre lider, grup üyelerini (izleyicileri) başkalarına oranla en çok etkileyen kişi olmaktadır. Bir başka tanıma göre lider, bir grup insanı belirlenmiş hedefler yönünde çaba göstermeye ikna etme yeteneğine sahip kişidir. Buna göre liderin insanları bir araya toplaması ve amaçlar doğrultusunda güdülemesi önemli olmaktadır.

Liderlik ise bir kişinin diğerlerini belli şartlar altında, bir amacı gerçekleştirmek üzere davranmaya yöneltme sürecidir. Bu tanımdan anlaşılacağı gibi liderliğin esasını, insanları belirli bir amaç doğrultusunda davranmaya yöneltmek oluşturmaktadır. Bunu gerçekleştirmek, liderin sahip olduğu güçle ilgilidir. Lider gücünü; kişisel özelliklerinden, bilgi, yetenek, otorite ve grup içindeki saygınlığından kazanabilir. Gücü sağlamak ya da korumak için yasaların verdiği yetkiyi, kuralları, ceza ve ödül gibi araçları kullanabilir.

Yönetim kurallarına göre liderlik anlayışları değişebilmektedir. Buna göre klasik örgüt kuramında liderlik, otoriteye dayanır ve görevi örgüt amaçlarını gerçekleştirmektedir. Lider liyakat sistemine göre seçilir ve tektir. Davranışçı kurama göre, demokratik liderden bahsetmek mümkündür. İletişime önem verir, grubun ihtiyaç ve isteklerini karşılar. Sistem kuramında lider, ortadadır ve alt sistemle üst sistem arasındaki etkileşimi sağlamakla görevlidir.

Liderlik sadece formel organizasyonlara özgü bir kavram değildir. Formel olmayan yapılarda da liderlikten bahsedilir. Liderlik sürecinin esasının başkalarını bir amaç etrafında toplanması olduğuna göre, bunun için mutlaka formel bir yapıya ihtiyaç yoktur.

Liderliğin organizasyonların üst kademelerine özgü olduğu da doğru değildir. Organizasyonun her kademesinde liderlikten söz etmek mümkündür. Bir müdürün liderliğinden bahsetmek mümkün olduğu gibi, bir ustabaşının da liderliğinden bahsedilebilir. Aralarındaki fark ise kendilerine bağlı olan gruptaki izleyici sayısı, amaçların niteliği, koşullar ve yetkidir.

İçinde bulunduğu çevre, lideri etkiler. Liderlikte kişinin önemli bir rol oynaması gibi çevre faktörleri de önemli rol oynar. Grubu oluşturan kişilerin beklentileri, otorite derecesi, yapılan işlerin nitelikleri gibi faktörler lideri etkilemektedir. Buna göre liderlik sürecini şu şekilde formüle etmek mümkündür:

Liderlik = f (lider, izleyiciler, koşullar)

Liderlik, liderin kendisinin, izleyicilerin ve koşulların (çevrenin) fonksiyonudur. Liderlik süreci, yukarıdaki fonksiyonu oluşturan üç faktöre bağlıdır ve bunların özelliklerinin değişmesi liderlik sürecini etkiler.

Liderlik yokluğunda, performansın sürekliliğini gerektirir.