Gerçekleri süzgeçten geçirirseniz, evreni koyu renkli bir camın ardından bakar gibi karanlık görürsünüz. Olup bitenin yalnızca bir bölümünü görür ve duyarsınız. Sesle çalışan bir kayıt aleti gibi, dikkatiniz yalnızca kimi uyarıcılarla harekete geçer: Örneğin kayıp, haksızlık, reddedilme yaşandığında. Gerçeklerin içinden belli bazı verileri seçer alırsınız, yalnızca onlara dikkat eder ve tüm diğer gerçekleri görmezden gelirsiniz. Kendi değerlerinizin kanıtlarını örten kör noktalarınız olur. Süzgeçten geçirdiğiniz için, yaşam deneyimlerinizin özellikle kötü sözcüsü olursunuz. Bir muz cumhuriyetindeki siyasal gazeteler gibi, siz de deneyimlerinizi anlatırken çok yönlü olursunuz. Tüm camları siyaha boyanmış bir arabada yol almak fiziksel sağlığınız için ne kadar tehlikeliyse, süzgeçten geçirme de özgüveniniz için o derece tehlikelidir.
Selda ile Sinan' ın evde baş başa yedikleri yemek, süzgeçten geçirmeye iyi bir örnek olabilir. Sinan, Selda’nın satın aldığı çiçekleri ve şarap seçimini över. Biftekleri kusursuzca kızarttığını, en lezzetli mısırları seçmiş olduğunu söyler. Sonra Sinan, Selda’ya bir dahaki sefere salata sosuna daha az tuz koymasının iyi olacağını belirtir. Selda birden kendini çok kötü ve beceriksiz hisseder. Sinan onun salata sosunu beğenmemiştir. Önceki övgüleri anımsayarak teselli bulmaz, çünkü onları duymamıştır bile. Aralarındaki konuşmayı, yalnızca eleştirel içeriğini duyacağı biçimde süzgeçten geçirmiştir. Patolojik eleştirmeniniz dönüp dolaşıp, kayboldu, gitti, yandı, tehlikeli, haksız, aptal gibi tema ve sözcükleri kullanıyorsa, süzgeçten geçirme yaptığınızdan kuşkulanın. Geçmişteki sosyal olayları ve görüşmeleri düşünüp olanların ya da söylenenlerin tamamını anımsıyor musunuz diye bakın. Diyelim ki, üç saat süren bir akşam yemeğinden anımsadığınız yalnızca şarap kadehini devirip çok utandığınız on beş dakikalık süredir. Bu durumda, deneyimlerinizi değersizliğinizin kanıtlarını toplamak için süzgeçten geçirdiğinizi söyleyebiliriz. Kendi hakkınızda odaklandığınız olumsuzluklar, yaşam senfoninizin tekrarlanan ara namesi olur. Onları öyle dikkatli dinlersiniz ki, büyük bir bölümü oluşturan daha önemli, daha geniş melodi ve davranışların farkında olmazsınız.