http://www.biltek.tubitak.gov.tr/gelisim/psikoloji/klinik.htm
web adresindeki yazıya mahsuben verilen cevaptır.
“NLP bilimini Türkiye’de tanıtmak ve kullanımını sağlamak için;
sıkmadık el, girmedik kapı bırakmayacağım.”
M.Kılınç
NLP BİLİMSEL MİDİR?
NLP; (Neuro Linguistic Programming) Dünyanın Dört kıta ve 35 ülkesinde kullanılan bir bilim dalıdır. NLP Bilimselliğinin detaylarına girmeden önce, NLP’nin ne olduğuna birlikte bir kez daha ‘önyargısız’ ve tarafsız bakalım.
NLP NEDİR?
NLP kavramını daha iyi anlamak için Neuro Linguistic Programming kelimelerinin içeriğine bakılacak olunursa;
NEURO: Sinir sistemi ve beyinden bahsedilmektedir. İnsanın beş duyusu aracılığı ile dünyayı algılama, bunları bilinçli ya da bilinçsiz düşüncelere dönüştürme süreçlerini kapsar. İnsanların tüm davranış ve düşüncelerinin kaynağı sinir sistemidir. Duyu organlarımızla alınan mesajların beyinde nasıl işlendiği ve bu mesajların bireyi hangi düşünce biçimleri ve davranışlara yönelttiği, NLP’nin temelini oluşturur.
Birey, dünyayı nasıl algılarsa buna yönelik davranışlar sergiler ve değişim yaratabilmek için, bireyin dünyayı algılayış biçimine müdahale etmek gerekmektedir. Müdahalenin gerçekleştireceği yer beyindir. Değişimi gerçekleştirmek için nörolojik süreçler kullanılır.
LINGUISTIC: Dili ifade eder. Dil, kişinin kendi kendine (içsel) veya başka kişilerle kurduğu sözlü iletişimdir. Dilin kullanılma şekli, kişinin kimliğinin ve düşünme biçiminin dışa yansımasıdır. Kişi dünyayı algılayış şeklini, dili kullanarak ifade etmektedir.
Düşünceler ve düşünceleri ifade etme biçimi değiştirilirse, davranışların değiştirilmesi de mümkün olur. NLP, davranışları değiştirerek hedeflere ulaşmayı amaçladığından dilden de yararlanmaktadır. Dilin yanlış kullanılması ile oluşan olumsuz düşünce ve davranışları gidermek mümkün olmaktadır.
PROGRAMMING: Yaşanmış tecrübeler incelenerek, oluşum sürecinin belirlenmesi ve NLP tekniklerini kullanarak bu süreçlerin yeniden düzenlenmesini ifade eder. Bilgisayarların yazılım programları gibi insanoğlunun davranışlarının temelinde de bir program vardır. Eğer bu programı değiştirirseniz, davranışlar da kendiliğinden değişir.
Her davranış bir takım düşünce ve deneyim sonucunda oluştuğundan, bunları zihindeki mevcut kodlamaları değiştirdiğinde, davranışlarda otomatik olarak değişmiş olacaktır.
NLP çalışmaları başlıca üç alanı inceler:
N Neuro – Beynimizi ve beynin kullanım kılavuzunu,
L Linguistic – Dili nasıl kullandığımızı, kendi kendimizle nasıl iletişim kurduğumuzu,
P Programming – Hedeflerimize ulaşmak için eylemlerimizi nasıl kodladığımızı inceler.
Kısacası NLP; insan faktörünü oluşturan ‘Beyin, Dil ve Davranış’ üçgenini inceleyen mükemmel bir bilim sanat ve teknolojisidir.
“Yüzlerce Psikiyatrist, Psikolog ve Sosyal Hizmet Görevlisi NLP’yi; bir terapi gibi yorumlayarak kullandıkları halde, ben NLP’yi;
bir eğitim süreci olarak değerlendirmeyi doğru buluyorum.”
M.Kılınç
‘NLP Bilimsel midir?’ yazınızda belirtildiği gibi, NLP eğitim süreçlerinde ‘son teknoloji harikası makinelerle beyne gerekli komutlar yüklenmiyor.’ Bu ancak mükemmel bir hayal ürünü. Gerçeklikle hiçbir ilgisi yok. Bu hayal ürünlerini aklına getiren kişiler amaçları doğrultusunda bunları çıkarabilirler. Çünkü Bilmelisiniz ki; ‘Algı her zaman Amacı Takip eder.’ Acaba diyorsanız hemen deneyimleyin. Nasıl mı? Örneğin; bir araba markası almaya karar verin ya da hayal edin, hiç fark etmez sonrasında sokağa çıkın. Her yerde karar verdiğiniz ya da hayal ettiğiniz araba markasıyla karşılaştığınızda şaşırmayın. Algınızın sonuçlarını yaşıyorsunuz.
NLP bilimi yoktan var eden bir mucize elbette ki değil. Bana, size göre ‘Bilim olan’ kuşkucu ve kişisel zaaflarınızla uyumlu olan ‘Bilimlerin’ Nasıl yoktan mucizeler yarattığını gösterebilir misiniz?
“Dışınızda ne söylüyor ve yapıyorsanız, kökleri daima içinizdeki dünyadadır.”
M.Kılınç
NLP’nin Bilimselliği net olup tartışmasızdır. Bakmayın yurtdışında ve ülkemizde bazı akademisyenler kendi hayatlarında yazdıkları kitaplarda NLP uygulamalarını anlatıp kullanmalarına rağmen ‘NLP’yi reddetme’ davranış kalıbını gösterebiliyorlar. Ancak kim ya da kimler Ne kadar ‘NLP’nin bilimselliğini’ tartışırsa tartışsın, var olan tek gerçek; ‘Bilim oluşu’ ortaya çıkardığı harika gelişim ve değişim sonuçlardır.
Kitapçılarda ‘NLP’ kitaplarının olması; Kişisel Gelişim, Değişim, Mazeretlerin haklılığı yerine, Başarının hazzını yaşamak isteyen, kendi mevcut durumun farkında olan ve kendini gerçekleştirmek isteyen kişiler için ne kadar büyük bir şans öyle değil mi?
‘Nedenlerden’ ziyade ‘Nasılları’ sunan kitaplarda uygulama adımlarının olmasından daha doğal ne olabilir. 5 adımda ya da 10 altın kuralla başarılı olmanız ya da hedeflerinizi gerçekleştirmeniz, kurallardan çok kişiye bağlıdır. Kişi içinde bulunduğu ‘kutu’dan gerçekten çıkmak istiyorsa, o zaman bu kalıplarla işin ‘Nasıl’ını bulacak ve hedefine gidecektir.
Bilinmesi gereken en önemli husus; NLP Uzmanlarının bir Terapist olmadığıdır. NLP Uzmanları; Terapi yapmaz, Hipnoz uygulaması yapmaz. Telkinler verip kişilerin hikayelerini dinlemez. ‘Gerçek NLP Uzmanları’ NLP Tekniklerinin altındaki değişim sırlarını bilir. ‘NLP Bilimsel midir?’ yazınızda belirtildiği gibi ‘gözü kör’ süreçle çalışmaz, karanlıkta göz kırpmaz.
NLP Bilimi, Kişilerin dünyayı algılamada kullandıkları Beş Temsil sistemi üzerine kuruludur. Kişiler; dünyayı, çevreyi, olayları, kişileri kendi zihinsel dünyalarındaki ‘Görüntü, Ses, His, Tat ve Kokuya’ göre anlamlandırırlar. Başka şekilde algılayabilen bir kişi var mıdır? Elbette ki yoktur.
NLP, kişi ya da kişilerin mevcut durumdan arzu ettikleri noktaya gidebilmesini sağlayan bir dizi teknik öğretimleriyle çalışır. Bu öğretimleri ‘Beynin’ öğrenmesi sonucu otomatik davranış kalıbı halini alır. Nasıl konuştuğunuzu biliyor musunuz? Peki, ya nasıl yürüdüğünüzü? Bunların kontrolünün kimde olduğunu düşünüyorsunuz? Bilinçli zihninizde değil, öyle değil mi? Peki, nerede? Bilinçaltı zihnimizde.
‘NLP’ her bireyin kendine özgü bir davranış kalıbı olduğuyla ilgilenir. Her davranışın altında olumlu bir niyet yatar. NLP biliminin ‘30’ yıl önce bu alanda yaptığı kişilerin davranış kalıbı üzerine çalışmaları mevcuttur. O günlerden bugünlere kadar gelen çalışmalar sonucunda kişileri yönlendiren ‘40’ davranış kalıbı ortaya çıkarılmıştır. Bunlar her alanda mükemmel bir şekilde kullanılmaktadır.
NLP Uzmanları kuralcı değil, seçenekçi davranış kalıbına sahip olmak üzere eğitilirler. Katı kurallar sadece kişilerin gelişmemiş ve yıllar önceki gelenekselliğe bağlı kalmasını sağlar. Oysaki NLP’nin başarı ilkeleri kişilere, Ne istediğini bilmeyi, Eyleme geçmeyi, Farkındalığa sahip olmayı ve ‘ESNEK’ olmayı öğretir.
‘NLP Bilimsel midir?’ yazısındaki NLP’nin ‘Terapi’ süreci algısı yanlıştır. NLP TERAPİ SÜRECİ OLMAYIP, EĞİTİM SÜRECİ KAPSAMINDA ÇALIŞIR. NLP merkezlerine gelen kişilerde hiçbir zaman ‘Hasta’ ya da ‘Müşteri’ olarak nitelendirilmez. Doğrusu; ‘Danışan – Öğrenci – Koçluk’ kavramdır.
NLP sertifikaları ‘TERAPİST’ sıfatı vermez. Dünyanın hiçbir yerinde NLP sertifikasının ‘Terapist’ sıfatı verdiğini göremezsiniz. Bu çerçeveyi çok iyi çizerseniz, ‘Kuşku ve Önyargılı Tüy Duvarlarınızdan’ kurtulmuş olursunuz.
NLP Sertifikasyon uygulamaları sanıldığı gibi değil, belirli bir standardizasyon kapsamında verilmektedir. Bu yanlış algıların giderilmesi için ‘önyargısız’ sadece ‘incelemek’ amacıyla bakarsanız her şey tüm gerçek bilimselliğiyle önünüze çıkacaktır.
Kişilerin kendi zihinlerine takılan ‘kuşku, para ve zaaflarına’ dayanarak bilimsel değildir. Dediğinizde NLP Bilimsellikten çıkmaz ve çıkmayacaktır da.
‘NLP bilimsel midir?’ yazınızda aynen; “Öncelikle ardında büyük paralar dönen her ‘hamle’nin bilimselliğinden kuşkulanmak gibi kişisel bir zaafım bulunduğunu itiraf etmeliyim,” diyorsunuz. Şimdi size soruyorum, yaptığınız ya da yapmaya devam edeceğiniz her türlü araştırma ve Ar-ge çalışmalarınızın arkasında büyük paralar yok mu? Sıfır maliyet mi yapıyorsunuz tüm bunları?
NLP kimseye altın kural vaadiyle yola çıkmamıştır ve buna ihtiyacı da yoktur. Mükemmellik dediğiniz şeye olan inancınız nedir? Kime göre mükemmellik? Kime göre başarı? NLP; ‘Ben’ olabilmekle ilgilenir. NLP kitapları kendilerine uygun raflardaki yerini ‘1978’ yılından itibaren almıştır.
Her NLP Tekniğinin sistematiği, kullanım şekli ve çalışma alanı bellidir. Bu konuda her şey net ve açıktır. NLP eğitimlerinden geçmemiş biri Tekniğin uygulama şeklini anlamayabilir. Bu gayet doğaldır. Evinize Piyano almış olmak, piyano çalacağınız anlamına mı gelir? Kullanma kılavuzunuza bakarsanız Hayır. Uzmanıyla çalışırsanız Evet. Kısacası; ‘Her şey bağlamına göre değişir.’ Öyle değil mi?
NLP’nin bilimsel yeterliliği 1976 – 1978 yılları arasında ispatlanmış ve kendini aldığı sonuçlar itibariyle kabul ettirmiş bir bilimdir.
Sadece arkasında ‘büyük paralar dönen ve her olumlu gelişim ve değişim sonuçlarından kuşkulanan, kişisel zaaf taşıyan, kişi ya da kişilerin söylemleri ve düşünceleri’ ancak ve ancak kendi önyargılarını ve kendilerini bağlar.
Bilmenizi isterim ki;
1978 yılında Amerika’da Richard Bandler’a (NLP’nin kurucusu ve bulucusu) sormuşlar: “NLP’nin bilimselliğini bize ispat eder misiniz?”, diye. Sevgili Üstad; “Sadece deneyimleyin. Sonuçların karşısında şaşkınlığınızı gizleyemediğinizde 30 yıllık araştırma ve deneyimleme sonuçlarını anlarsınız,” demiş.
Ben de; Dünya NLP Master Eğitimcileri arasında yer alan Türkiye’nin İlk ve Tek NLP Uzman Eğitimcisi, Siyasi Koç ve NLP Uzmanları Dernek Başkanı Mustafa Kılınç olarak diyorum ki;
NLP’nin bilimselliğini sorgulayanlar karanlıkta göz kırpmaya devam edebilirler. Hiçbir zaman hiç kimseyi NLP’nin bilimsel olduğuna dair ikna etmeye çalışmadık ve çalışmayacağız. Her Birey, kendi algı ve seçiminde özgürdür. NLP dünyanın 4 kıta ve 35 ülkesinden aşarak bugünlere gelmiştir. “Bilimselliğini tartışmak isteyenlere, boşa geçen zamanları için geçmiş olsun,” diyoruz.
“Bir insan NLP’nin ne olduğunu öğrendiğinde,
her şeyden ayrı tutması gereken bir şey olduğunu kavrayacaktır.”
M.Kılınç