“SONBAHAR 2010” sayısında “21.yy. Motivasyon Yönetimi” Makalesi yayınlandı.

21.yy.da MOTİVASYON YÖNETİMİ -1

“Hayalleriniz iş tulumlarını giydiğinde motivasyon ortaya çıkar.”

“Mustafa Kılınç”

MOTİVASYON STRATEJİLERİ

Motivasyon, insanın bir şeyleri istekle yaptığı sırada o işle ilgili olarak içinde hissettiği duygudur. Motivasyonun farkına varmak ve bu duyguyu başkalarında oluşturmak bir birinden oldukça farklı şeylerdir. Peki, motivasyon tam olarak nedir?

İşte sizlere iki tanım:
“Bireyin, işinin yönünü gücünü ve öncelikle sırasını belirleyen iç veya dış etkisi ile harekete geçmesi”dir.

“Bir insanı isteyen yönde harekete geçirme işi; insanın iradesini etkileyen bir istek, korku ya da mantıksal sebep”tir.

Motivasyon, insanları belli bir yönde hareket etmeye zorlayan bir güç ya da kuvvet olarak açıklanmıştır. Dikkat edilmesi gereken nokta ise; bu iki tanımdan hiç birinde söz konusu gücün kaynağını açıklamaya girişmemesidir. Aslında motivasyon, her kesin içinde yatmakta olan bir ateştir. Bu ateş her zaman içindedir. Yakıtını da kişinin bütün geçmiş tecrübe ve yaşantılarından alır. İnsanlar çevrelerinde gelişen olaylardan ve kendi düşüncelerinden etkilenir. Bu açıklamalar ışığında motivasyonun tanımı şöyle olmalıdır:

“Bir insanın içinde bulunan, o insanın olumlu ya da olumsuz belli bazı eylemlerde bulunmasını ve belirli bireysel isteklerine ulaşmasını ve böylece tatmin olmasını sağlayan güç.”

İnsanların yüksek derecede performansa ulaşmaları ve motive olmalarını sağlamak için onların içlerindeki bu gücün devreye sokulması gerekmektedir. Kişinin kendi kendine içindeki bu gücü harekete geçirebilmesi mümkündür. “Nasıl yani bu benim elimde mi?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Öyleyse şimdi sıra Siyasi Koçluk kapsamında uyguladığım ve harika geribildirimler aldığım teknikleri sizinle paylaşmaya geldi. Tabiî ki “Modelleme” ve programlama yöntemlerini size sunmayacağım. Çünkü onlar ancak uzman kodlaması gerektiren yöntemler... Size, çok basit ancak etkili olan işinize yarayacak duyusal algı programlama (NLP) teknikleri vereceğim. Şimdi sıkı durun! İçinizdeki mevcut güç kaynaklarına doğru yolculuğa çıkıyoruz.
Kişinin kendi kendine içindeki bu gücü harekete geçirebilmek için NLP’nin bize sunmuş olduğu araçlara bakalım.

Çapalama: Çapa kişinin ruh halini değiştiren herhangi bir uyarıcıdır. Görme, İşitme, Dokunma koku ve tat alma gibi her çeşit duyumsal deneyimleri, düşünme işlemi ve fizyolojisi tarafından oluşturur. Böylece, eğer çapalar bunlardan herhangi birini değiştirmek için tetiklenirse insanın ruh hali de değişecektir. Bu çapa dışarıdan kaynaklanabilir.

Örneğin; radyoda çalınan şarkıyı dinleyerek araba kullanıldığı hayal edilecek olursa, bu kişiyi özel birisiyle geçirilen bir yaz tatiline götürebilir ve o zaman yaşanmış olunan tüm duygular tekrar yaşanabilir.

Aynı zamanda çapaları zihinde de oluşturabilirsiniz. Örneğin, görsel bir imaj bir an için zihinde tekrar canlanır ve bu iyi ya da kötü bir duyguyu uyandırabilir. Kişilerin davranışları, bir başkasını harekete geçiren bir çapa olabilir. Çapalar insanı olumlu veya olumsuz ruh hallerine iletilebilecek bağlantıları ya da hatıraları tetikler.

Genellikle kullanılan çapaların ve bu çapaların insanı nasıl etkilediğinin farkında olunmamaktadır.
NLP, çapalama yoluyla aşağıdaki konularla kişilerin motive olmasına yardımcı olmaktadır.
Gerekli bulunan duygu ve durumlara, istenildiği zaman ve istenilen yerde erişilmesini sağlar.
İstenmeyen duygu ve düşüncelerin yerini, istenen duygu ve düşüncelere bırakılmasına olanak tanır;
Duyguların denetim altına alınmasını sağlar
Başkalarında uyandırılmak istenen etkiler konusunda yol gösterir.

Hayatın her safhasında bilinçli veya bilinçsiz olarak giren çapalar (çağrıştırıcılar) insanları etkilemeye devam etmektedir.

KURUMSAL / ÖRGÜTSEL AÇIDAN YÜKSEK MOTİVASTON STRATEJİLERİ

“Devamlı seçtiğiniz sözler kaderinizi tayin eder.”

Kurumlar sonuçlara önem verir. “Sonuçlar” doğru eylemlerin doğru zamanda koordine edilmesiyle ortaya çıkar. Neyin nasıl yapılacağını bilmek ve uygulama imkânlarına sahip olmak yeterlidir. Ayrıca insan motive edilmeli ve uygulama fırsatı verilmelidir.
Kurumlarda doğru eylem doğru zamanda ortaya çıkmadığı zaman sorumlu yönetici bunun nedenini bulmalı ve gereken önlemi almalıdır. Eğer doğru eylem doğru zamanda ortaya çıkmıyorsa bunun olası dört açıklaması vardır.

Çalışanlar ne yapılacağını bilmiyorlar - Yönetim sorunu
Çalışanlar nasıl yapılacağını bilmiyorlar - Eğitim sorunu
Çalışanlar yapmak istemiyorlar - Motivasyon sorunu
Çalışanların yapmalarına izin verilmiyor - Sistem sorunu

Çalışanlar kurum misyonunu ileri taşımak açısından gereken eylem, görev ve hedefleri yerine getirmek istemedikleri zaman hızla ve etkili bir şekilde ele alınması gereken bir motivasyon sorunu vardır. Çalışanlar her zaman dört şeyden birini yapmaya karar vermelidir. Birincisi ve tercihli olanı, maksimum çabaları başarı yönünde kanalize etmek kurum misyonunu tamamen desteklemeye karar vermek, ikincisi çalışmalarını başarı yönünde kısmen kanalize ederek kurum misyonunu kısmen desteklemeye karar vermek. Üçüncüsü, çalışanlar kurum misyonunu desteklememeyi ve başarı yönünde bir şey yapmamayı seçebilir. Dördüncüsü ve en kötüsü ise misyonu engellemek için ellerinden geleni yapmaya karar verebilirler. Motivasyon insana bir dürtü verir. Dürtü insanın belirli bir şekilde davranmasını veya belirli bir şeyi yapmasını sağlayan bir ihtiyaç istek veya nedendir. İnsanın davranışlarını harekete geçirir, yönlendirir ve seçim yapmasını sağlar. Bunlar dış veya iç dürtüler olabilir.

Dış motivasyon: Davranışın kendisinden değil, dışarıdan gelen olumlu veya olumsuz desteklerin sağladığı motivasyondur.

İç motivasyon: İse davranışın kendisinden kaynaklanan motivasyondur.
İnsanlar hem iç, hem dış motivasyon kaynakları sayesinde çok çeşitli işleri yapma yönünde motive olurlar. İnsanların içsel olarak ödül getirici ve zevkli olarak değerlendirdikleri şeyleri yapmalarını sağlamak genelde bir sorun olmaz. Asıl zorluk, insanların içsel olarak ödül getirici veya zevkli olmayan şeyleri yapmalarını sağlamaktır. Bu durumda tatminkâr dış dürtülere ihtiyaç vardır.

Motivasyonun Barometresi