YAPAY ZEKA BİZİ YOK EDEBİLİR Mİ?

Yapay zekadan korkmamıza gerek yok, makineler daha zeki ya da bilinçli varlıklara dönüşmüyor. Onlar sadece bizim verdiğimiz görevleri yapıyor.

İnsanlığa isyan eden, hatta onlara ciddi zararlar veren yapay zeka birçok filmin ve dizinin konusu oldu. Westworld, Person of Interest, Matrix, IRobot bu tip film ve dizilerin sadece bir kısmı. Bu tarz bilimkurgu yapıtları, insanları yapay zeka konusunda endişeye sevk etti. Fizikçi Stephen Hawking'in ve Bill Gates'in yapay zekanın yanlış kullanılıp insanlığın sonunu getirebileceği hakkındaki sansasyonel uyarıları da bu konudaki korkuyu perçinledi.

YAPAY ZEKA KAVRAMI YANILTICI

Peki gerçekten yapay zeka insanlar gibi düşünebilir mi? İnsanlığı yok etmeye karar verebilir mi? Geçtiğimiz günlerde, ünlü fütürist (geleceği tahmin etmeye çalışan kişi) ve mucit Jerry Kaplan, tüm bu endişelere cevap verdi: "Yapay zekadan korkmamıza gerek yok, makineler daha zeki ya da bilinçli varlıklara dönüşmüyorlar. Onlar sadece bizim onlara verdiğimiz görevleri yapıyorlar." Kaplan'a göre yapay zeka kavramı yanıltıcı ve insancıl hesap terimi ile değiştirilmeli. Kaplan bu açıklamasıyla aslında çok önemli bir noktaya işaret ediyor. Makineler; satranç oynuyor, araba kullanıyor, tercüme yapıyor, denklem çözüyor ve insanların yaptığı birçok işi insanlardan daha iyi yapabiliyor. Ama bu, makinelerin (yapay zekanın) satranç oynadığının farkında olduğu, oyundan zevk aldığı ya da oynamama iradesi olduğu anlamına gelmiyor. Makineler bizim onlara verdiğimiz amaçları, bizim yazdığımız algoritmalarla, yani bizim belirlediğimiz yollarla, yerine getirmeye çalışan hesap makineleridir. Nasıl ki elimizdeki küçük bir hesap makinesi, yedi-sekiz basamaklı birçok sayıyı, bizim zihinden o sayıları çarpmamıza olanak yokken çarpıyorsa ve elimizdeki hesap makinesinin bu sayıların bilincinde olan bir zekaya sahip olduğunu düşünmüyorsak, tamamen aynı durum yapay zeka için de geçerlidir. Yapay zeka aynı hesap makineleri gibi bizim yazdığımız algoritmalarla çalışırlar ve hesap makinesinin sayıların bilincinde olmaması gibi yaptıkları işin bilincinde değildirler. Bu yüzden Kaplan'ın yanıltıcı yapay zeka kavramı yerine başka kavram bulunması önerisini destekliyoruz. Çimleri biçen bir çim makinesinin çimlerin kokusundan, kahve makinesinin kahvenin tadından habersiz olması gibi yapay zeka yaptıklarından habersizdirler. Dünya satranç şampiyonu Kasparov'u yenen ünlü Deep Blue (satranç oynayan ünlü yapay zeka'ya verilen isim), ne satrancın ne karşısındaki Kasparov'un ne de satrançta yenmenin mutluluğunun farkındadır. O, sadece algoritmaları çok başarıyla kullanan, çok iyi programlanmış bir hesap makinesidir. Fakat gerçek zihinlere özel bir vasıf olan farkındalık, içinde birçok algoritmanın geçtiği bir makine olmaktan çok farklıdır.

İRADE SAHİBİ DEĞİLLER

Satranç oynayan bir makine, bir gün kalkıp sizi öldürmeye karar veremez. İrade, bilgisayarların sahip olduğu bir özellik değildir. İrade, programlanabilecek bir şey değildir, çünkü programlar algoritmalarla olur, ama en başarılı ve en kompleks algoritma bile iradeye ve farkındalığa karşılık gelmez. Elbette makineler tehlikeli olabilir, insanlığı perişan edebilir, örneğin nükleer silahlarla ilgili makineler insanlığın sonunu getirebilir. Ama bu, ancak biz onlara böyle bir amaç verirsek gerçekleşecek bir şeydir, yoksa makinenin olmayan iradesini kullanmasıyla gerçekleşebilecek bir olay değildir.