Yaşlıların dolandırıcılara inanma nedeni nörolojik.
Yeni bir araştırma, yaşlıların para tuzaklarına düşmesinin bir nedeni olduğunu öne sürüyor. Yaşlılar, karşılarındaki kişinin güvenilmez olduğuna dair görsel ipuçlarını yeterince hızlı yakalayamıyorlar ve beyinleri tehlike durumunda vücutta ani tepkilere yol açan mesajlardan yeterli sayıda göndermiyor. Geçen ay The Proceedings of the National Academy of Sciences'ta yayınlanan araştırma, yaşlıların savunmasızlığın, yaşa bağlı olarak ortaya çıkan nörolojik değişimlerden kaynaklanabileceğini gösteriyor.
California Üniversitesi'nden araştırmacılar, şüpheli görünen bireylerin fotoğraflarına baktıklarında, yaşlı insanların beyinlerindeki bir bölgenin sessiz kaldığını ortaya çıkardı. Anterior insula olarak bilinen bu bölge, bireylerin riskleri değerlendirmesini sağlayan hisleri aktive ediyor. Beyin taraması yapı lan yetişkinlerden, kendilerine gösterilen 60 fotoğraftaki insanların güvenilirliğini değerlendirmeleri istendi. 23 ila 46 yaşları arasındakiler bir kişiyi "güvenilmez" olarak tanımladıklarında, anterior insulaları parladı. Ancak bu, 55 ila 80 yaşları arasındakiler için geçerli değildi.
Araştırmanın başında bulunan Shelley Taylor, "Gençlerde potansiyel bir tehlike hissini yaratan uyarı işaretleri onlarda yok" diyor. Araştırmacılar aynı zamanda 119 yaşlıdan (55 ila 84 yaşları arasında) ve 24 gençten (20 ila 24 yaşları arasında) fotoğraftaki kişileri güvenilir, nötr ve güvenilmez olarak değerlendirmelerini istedi. Taylor, kişilerin potansiyel olarak güvenilmez olduklarına dair işaretlerin, samimiyetsiz gülümseme, kaçırılan bakışlar ve kameranın önünde arkaya yaslanmaları olduğunu söylüyor. Yaşlılar, kişilerin güvenilir ya da nötr olduklarını tespit etme konusunda gençler kadar becerikliydi ancak güvenilmezlik işaretlerini kaçırmaya daha fazla eğilimleri vardı. Taylor, "Yaşlıların, olumlu duygulara karşı eğilimleri vardır ve bu onları negatif işaretleri fark etmekten alıkoyar" diyor.
Princeton Üniversitesi'nden Alexander Todorov, "yüz ifadelerine dayalı bu testlerin doğru olduğu yönünde üstü kapalı bir varsayım" olduğu konusunda uyarıyor. "Ancak bu çok açık değil" diyor. Taylor, yaşlıları hedef alan dolandırıcılara 20 yıl önce, babası yanına yaklaşan ve onu bankaya götüren iki adama 17 bin dolar verince odaklanmaya başlamış. Çoğu kişinin adamları şüpheli bulacağını düşünmüş. Taylor yaşlılara teklifleri asla anında kabul etmemelerini tavsiye ediyor: "Reddedin ya da bekleyin ve başka birinin olaya dâhil olup size sunulan teklifi değerlendirmesini sağlayın" diyor.
14.01.2013
The New York Times / Judith Graham